Yozgat’ın Sorgun ilçesindeki Uşaklı Höyük kazılarında sadece yapılar değil, Hititlerin tarımı ve mutfağı da gün yüzüne çıkıyor. Arkeologlar, yanmış tohumlardan ekmek tariflerine uzanan bir tarih yolculuğuna çıkıyor.
Yozgat’ın Sorgun ilçesine bağlı Büyük Taşlık köyünde yer alan Uşaklı Höyük’te kazı çalışmaları aralıksız sürüyor. M.Ö. 3000’lere dayanan geçmişiyle bölgenin en önemli arkeolojik alanlarından biri olan höyük, şimdi sadece yapılarıyla değil, yaşam izleriyle de dikkat çekiyor.
Kazı Başkanı ve Pisa Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Anacleto D’agostino’ya göre, Uşaklı Höyük, Hititler döneminden Roma’ya kadar kesintisiz yerleşime sahne olmuş özel bir nokta. Üstelik burada keşfedilen desenli mozaik, sadece Anadolu’nun değil, Akdeniz ve Yakın Doğu’nun da en eski örneklerinden biri olma özelliği taşıyor.
Kazı alanında yalnızca yapılar değil; tohumlar, kemikler, kap kacak ve mutfak eşyaları da gün yüzüne çıkarılıyor. Hedef, sadece binaları anlamak değil, o binalarda yaşayan insanların ne yediğini, ne yetiştirdiğini ve nasıl yaşadığını da ortaya koymak.
University College London’dan Kazı Başkan Yardımcısı Dr. Yağmur Heffron’un yürüttüğü çalışmalarda, suda yüzdürme tekniğiyle toprağın içindeki yanmış tohumlar ayıklanıyor. Heffron, “Bu teknikle geçmişte nelerin ekilip biçildiğini, hangi ürünlerin sofralara konulduğunu öğreniyoruz. Organik maddeler yangın sonucu karbonlaşıyor ve su yüzeyine çıkıyor. Bunları mikroskobik incelemelerle analiz ediyoruz” diyor.
Kazılarda elde edilen bulgular yalnızca tarımsal verilerle sınırlı değil. Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi’nden Dr. Valentina Orsi, Hititlerin sofra düzenine dair önemli ipuçları elde ettiklerini belirtiyor. Çivi yazılı metinlerde geçen fındıklı, meyveli, beyaz ya da esmer ekmeklerin izleri, seramik kaplar ve mutfak kalıntılarında da doğrulanıyor.
Orsi, “Deneysel arkeoloji kapsamında, o dönem kullanılan büyük ekmek tepsilerini yeniden yaptık. Hitit tarifleriyle pişirdiğimiz ekmekler oldukça başarılı oldu. Bu da bize, Hititlerin beslenme biçiminin bugünkünden çok da farklı olmadığını gösteriyor” ifadelerini kullanıyor.
Kazıların sadece tarihî yapıları değil, kültürü de canlandırdığını belirten ekip, Uşaklı Höyük’ün Anadolu’nun unutulmuş lezzet ve tarım mirasını ortaya çıkardığını söylüyor. DNA analizlerinden mutfak kültürüne, bu kazı alanı hem bilim dünyasına hem de tarih meraklılarına yepyeni bir pencere açıyor.
