Güncel

Dil bozukluğu demans belirtisi olabilir mi? Uzman doktor açıkladı

Nispeten nadir görülen bir demans alt türü olan Primer Progresif Afazi, beynin dil işlevlerinden sorumlu bölgelerinin ilerleyici hasarı nedeniyle gelişir ve kişinin günlük yaşam aktivitelerini etkiler.

Son günlerde en çok konuşulan hastalıklardan biri de ünlü oyuncu Bruce Willis’in artık oyuncu olmamasına neden olan Primer Progresif Afazi (PPA) oldu. Çağın korkulan hastalığı olan demansın nispeten nadir görülen bir alt tipi olan Primer Progresif Afazi, beynin dil işlevlerinden sorumlu bölgelerinin ilerleyici hasarına bağlı olarak gelişir ve kişinin günlük yaşam aktivitelerini etkiler.

Nörolog Dr. Öğretim Üyesi Mustafa Seçkin, “Alzheimer hastalığı demansın en sık nedeni ve unutkanlık Alzheimer hastalığının en sık görülen semptomu olduğundan, genel olarak bunama eşittir unutkanlık algısı vardır. Ancak unutkanlık demansın tek belirtisi değildir ve bazı demans hastalarında belirgin unutkanlık olmaksızın kognitif bozukluk gözlenebilir. Dil bozuklukları yani ‘afazi’ bu belirtilerden biri olabilir.

DİL VE İLETİŞİM BECERİLERİNDE BOZULMA

Demansın bilişsel işlevlerde ilerleyici bozulma ile karakterize bir hastalık olduğunu belirten Dr. Seçkin, “Bilişsel işlevlerden bahsettiğimizde hafıza, dikkat, yürütücü işlevler (hesaplama, karar verme, akıl yürütme vb.), görsel-uzaysal işlevleri kastediyoruz. işlevler (nesne ve yüz tanıma, yön bulma vb.) ve dil işlevleri. Demansa en sık neden olan hastalık Alzheimer hastalığıdır. Genel bir ‘demans eşittir unutkanlık’ algısı vardır çünkü Alzheimer hastalığının en sık görülen belirtisi unutkanlıktır. Ancak unutkanlık demansın tek belirtisi değildir ve bazı demans hastalarında belirgin unutkanlık olmadan da bilişsel bozulmalar görülebilir. Dil bozuklukları yani afazi de bu belirtilerden biridir. “Dil bozukluğunun görüldüğü demans türüdür. ön planda Primer Progresif Afazi (PPA) olarak adlandırılır. PPA hastalarında dil ve iletişim becerilerindeki bozulma ön plandadır.”

‘TAM DA DİLİMİN UCUNDA’ VE ‘ŞEY’ KELİMLERİNİ SIK KULLANMAYA BAŞLADIYSANIZ…

Seçkin, bazı hastalarda konuşma akıcı görünse de anlamsız kelimeler kullandıkları için söylediklerinin anlaşılmaz olduğunu belirterek, “Bu hastalar da duydukları veya okudukları kelimeleri anlamakta güçlük çekiyorlar. Örneğin ‘yap’ diye sorulduğunda, akşam yemeğinde ekmek ister misin, ekmek nedir? Cevap verebilirler. Bir grup hastada belirgin bir anlama bozukluğu olmayabilir ama bu hastalarda konuşma akıcılıkları bozulmaya başlar hatta gramer hataları bile olabilir. Türkçe öğrenen bir yabancı gibi konuşmaya başlayabilirler. , kelime bulma güçlüklerinin ön planda olduğu gösterilmiştir. Bu hastalar, özellikle kelimeleri düşünmediklerinde, ‘dilimin ucunda’ diyebilirler veya ‘şey’ kelimesini eskisinden daha sık kullanmaya başlayabilirler. Hastalığın erken evrelerinde söylerlerdi.”

ANKSİYETE VE DUYGUDURUM BOZUKLUKLARI ARTIYOR

Seçkin, “PPA hastalarında en çok dil işlevleri etkilenir ancak hastalık ilerledikçe diğer bilişsel işlevleri de etkilemeye başlar. Yakın zamanda Journal of Cognitive and Behavioral Neurology’de yayınlanan bir çalışmada; PPA hastalarında sözel hafıza bozuklukları gösterdik. Ancak aynı hasta grubunda görsel hafıza fonksiyonları korunmuştur. Bu, tipik Alzheimer hastalığının PPA’dan farklı olduğu konulardan biridir. PPA hastalarında hastalık ilerlese de görsel hafıza fonksiyonları geç saatlere kadar korunabilmektedir. Bazı hastalarda özellikle dikkat ve yürütücü işlev bozuklukları gelişebilir. Bir diğer çalışmamızda; “PPA hastalarının şiddetli anksiyete, ilgisizlik, ilgisizlik ve sinirlilik ile karakterize duygudurum bozukluklarına sahip olabileceğini gösterdik.” Dil ve iletişim sorunlarına ek olarak, hastalığın neden olduğu nöropsikiyatrik bozukluklar da afazi hastalarına bakım veren aile üyeleri için ciddi sorunlar yaratabilir.

KELİME BULMA GÜÇLÜĞÜ ‘BASİT UNUTKANLIK’ OLARAK GÖRÜLÜYOR AMA…

Seçkin, dünyada ve ülkemizde hastalığın erken tanı ve tedavisine yönelik çalışmaların hızla devam ettiğini belirterek, “Primer ilerleyici afaziyi ortadan kaldıracak veya ilerlemesini durduracak bir tedavi yok. Ancak yeni ilaç çalışmaları yapılıyor. beyin hasarını yavaşlatma umudu verir. Kullanıldığında PPA hastaları bu ilaçlardan tıpkı Alzheimer hastaları gibi faydalanabilecektir. Ayrıca erken dönemde başlanan dil-konuşma terapileri hastaların iletişim becerilerini daha uzun süre korumasını sağlayabilir. Ancak afazinin erken belirtilerinden olan unutkanlık ya da adlandırma ve kelime bulma güçlüğü gibi belirgin şikayetleri olmadığı için ‘basit unutkanlık’ olarak adlandırılır.PPA hastalarının nöroloğa başvurması gecikir. Çünkü değerlendirilmektedir. Ancak kişinin dil ve iletişim becerilerindeki gerileme konusunda farkındalık yaratmak demansın erken teşhisi için de faydalı olacaktır.”

Başa dön tuşu