Ukraynalı yetkili Rusya savaşını derinlemesine anlattı
Aradan 100 gün geçti ve dünya ne yazık ki Ukrayna’daki şiddete alıştı. Ancak savaş devam ediyor, Ukrayna Devlet Başkanı Volodymyr Zelensky’ye göre Rusya ülkenin beşte birini işgal etti, milyonlarca kişi kaçtı ve binlerce kişi öldü.
Bu korkunç savaş hakkında en son bilgilere sahip olmak için Ukrayna’nın baş müzakerecisi Bay Rüstem Umerov’a ulaştım. Rusya ile görüşmeleri yöneten heyet içinde yer alıyor ve sık sık Türkiye’ye geliyor. Kendisine sahadaki son gelişmelerle ilgili sorular sordum ve bana detaylı cevaplar verdi. Önce Ukrayna topraklarının ne kadarının Rus işgali altında olduğunu sordum. Ukrayna ordusunun daha da fazla yerleşim üzerinde kontrolü yeniden ele geçirmesiyle durumun her gün değişebileceğini söyledi. “Ukrayna genelinde 1.015’ten fazla yerleşim yerini işgal ettiler. Bölgelerimizi kurtarma ve yeniden inşa etme sürecini başlattık” dedi.
Polonya hükümetiyle birlikte, ülke içinde yerinden edilmiş kişiler için üç modüler kamp açtıklarını söyledi. Ukrayna bu konuda Türkiye’den ve Türk meslektaşlarından büyük destek bekliyor.
“Ukrayna hükümeti şimdiden ülkenin yeniden inşası için bir plan üzerinde çalışıyor. Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu düzinelerce ülke, Ukrayna şehirlerinin restorasyonu için şimdiden yardım teklifinde bulundu.”
Umerov’a göre, “Rusya ve Ukrayna arasındaki fark, savaş sırasında bile ülkemizi nasıl yeniden inşa edeceğimizi düşünmemizdir. Ve barışçıl bir ülkede yaşayan Ruslar, komşu şehirlerini nasıl yok edeceklerini düşünüyorlar.”
Daha sonra aşağıdaki soruları sordum ve cevaplarını aşağıda tam olarak paylaştım.
Müzakerelerde bir gelişme oldu mu? Masadaki en zor konu nedir?
Müzakere süreci şu anda duraklatılıyor. Ruslarla pazarlık yapmak zor, hikayelerini sürekli çarpıtıyorlar ve anlaşmaları bozuyorlar. Bunca zaman Ruslar, Ukrayna’da Naziler olduğunu iddia ederek gündemleriyle müzakere masasına oturdular. İddialarının hiçbir özü, gerçekleri veya kanıtı yoktur.
Başkan olarak bir Yahudi, Parlamentodaki en büyük fraksiyonun başkanı olarak bir Gürcü ve Ruslarla birlikte resmi heyetin Kırım Tatar-Müslüman bir üyesi var. Ukrayna bir Nazi ülkesi olsaydı mümkün olabilir miydi? Ukrayna’da Rusların bizi kurtarmaya geldiği bir Nazizm yok.
Delegasyonumuzun Ruslarla barış görüşmelerindeki görevi, onlarla gerçeklerle yüzleşmekti. Ancak Bucha, Borodyanka, Hostomel, Mariupol ve diğer şehirlerde gördüklerimizden sonra onlarla pazarlık yapmak daha da zorlaşıyor.
Ancak daha sonra insani meseleleri müzakere etmeye, siyasi mahkumları serbest bırakmaya, insanlarımızı tahliye etmeye ve askerlerimizi Mariupol, Azovstal’dan kurtarmaya odaklandık. Müzakere çabaları sayesinde insani koridorlar kurduk ve 300.000’den fazla Ukraynalıyı kurtardık.
Ankara’dan ne bekliyorsunuz? Türkiye’nin konumunu nasıl görüyorsunuz?
Barış görüşmelerinde ülkelerimize aracılık etmedeki öncü rolü için Türkiye’ye minnettarız ve Türkiye’nin devletimizin güvenliğinin garantörü olmasını bekliyoruz.
Türkiye, son sekiz yıldır küresel arenada Ukrayna’nın en önde gelen dostlarından, ortaklarından ve savunucularından biri olmuştur. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü her zaman destekledi ve bu savaşa bir çözüm bulmak için çözümlerin geliştirilmesinde aktif oldu.
Türkiye’nin tam kapsamlı bir işgalden sonraki konumu, ülkenin son sekiz yıldaki politikasıyla tutarlıdır. 24 Şubat’ta Türkiye Cumhurbaşkanı ile temasa geçtik. Türkiye’de görüşmeler yapmayı kabul etti. Başkanın kendisi ve tüm ekibi, her iki başkan için toplantılar düzenlemeye yönelik muazzam çabaları da dahil olmak üzere, sürece aracılık etmek için sürekli temas halinde ve adımlar atıyor.
Türkiye, Mariupol’daki Azovstal’dan askerlerimizin kurtarılması operasyonuna aktif olarak katılan ülkeler arasında yer aldı. Ve bugün ortaklaşa Ukrayna limanlarının engellemesinin nasıl kaldırılacağına dair çözümler bulmaya çalışıyoruz. Dünya Ukrayna tahıllarının nasıl ihraç edileceğine bir çözüm bulamazsa, milyonlarca insan birkaç ay içinde açlıkla karşı karşıya kalacak.
İki cumhurbaşkanının görüşmesi ne kadar olası?
Ukrayna cumhurbaşkanı daha ilk günden Rus liderle görüşmeye hazır olduğunu söyledi. Saklayacak hiçbir şeyimiz yok. Biz kendimizi savunuyoruz.
İki cumhurbaşkanı arasında tartışılacak daha önemli gerekçeler olduğunda, toplantının gerçekleşeceğini düşünüyorum. Türk meslektaşlarımıza da kendilerini ağırlamaktan memnuniyet duydukları için teşekkür ederiz.
İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya katılma konusundaki istekliliği hakkında ne düşünüyorsunuz? Rusya’yı kışkırtacak mı?
Hangi örgüte katılacağına karar vermenin her ülkenin egemen hakkı olduğuna inanıyorum. NATO’ya katılmayı kendileri için en iyi seçenek olarak görüyorlarsa ve diğer tüm üye devletler mücadelelerini destekliyorsa, katılıp katılmama kararı onların hakkıdır.
