Monitör Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmesi Gerekir?

Günümüzde bilgisayarlar, teknolojinin gelişmesine bağlı olarak hayatımızın olmazsa olmaz bir parçası haline geldi. Çünkü birçok kişi gerek iş için gerekse oyun oynamak için bilgisayar başında uzun saatler geçirmekte. Buna bağlı olarak güzel vakit geçirmek veya kaliteli işler yapmak için iyi donanımlı bir bilgisayara ve kaliteli bir monitöre sahip olmak gerekir. Peki, bir monitör satın alırken nelere dikkat edilmesi gerekir?

Monitör seçimi aslında kişinin amacına yönelik olmalıdır. Çünkü monitör satın alırken birçok kriter vardır. Bu kriterler yapacağın işler doğrultusunda değişmektedir. Tabii ki bütün işleri yapabileceğimiz ve genel olarak bütün kriterleri karşılayan monitörlerde var ama bu seferde bütçe kriteri devreye girmektedir. Monitörün ne kadar çok özelliği varsa o kadar fiyatı da artmaktadır. Bu nedenle direk kullanım amacına yönelik monitör almak kişinin bütçesini olumlu yönde etkilemekle beraber fiyat performans bir monitör almasına olanak sağlar. Peki, burada bahsedilen monitörün kullanım amacına uygun seçilecek kriterler nelerdir?

Monitör Seçimindeki Kriterler Nelerdir?

Monitör seçiminde birden çok kriter bulunmaktadır. Bu kriterler, monitörün büyüklüğü (boyut) ve çözünürlüğü, ekran panel tipi, ekran teknolojisi, bağlantı tipleri, ekran yenileme (tazeleme) hızı ve tepkime süresi gibi kriterlerdir.

Monitörün Büyüklüğü (Boyutu) ve Çözünürlüğü

Monitör alırken mutlaka herkesin kendine sorduğu ve zor karar verilen seçimlerden biri ise monitörün büyüklüğüdür. Çünkü alınacak monitörün ekran boyutu büyük mü yoksa küçük mü olması konusunda genel olarak herkes kararsız kalmakta. Bu nedenle bir monitör alırken ekran boyutu doğrudan kullanıma yönelik alınmalıdır. Örneğin, oyun oynamak isteyen biri için 24” monitör idealken, grafik tasarımı yapan biri içinde 27” veya 32” bir monitör ideal olabilir.

Buna bağlı olarak kullanıma yönelik tercihlere bakacak olursak, 17 ve 20 inç arasındaki monitörler daha çok gündelik işlerde, ofislerde, okullarda, market kasalarında, kurumlarda kullanılırken, 21.5 ve 24 inç arasındaki monitörler ise daha çok FPS oyunlarını oynarken, film izlerken ve yazılımda kullanılmaktadır. Fakat 27 inç ve üstü monitörler ise büyük olması sebebiyle daha çok hikayeli oyunları oynarken, grafik tasarımı yaparken, film izlerken kullanılmaktadır. Günümüzde daha çok 24 inç monitörler tercih edilmektedir.

Ekran boyutu seçimini birebir etkileyen şey ise ekranın çözünürlüğüdür. Çözünürlük ise görüntüyü etkileyen en büyük faktörlerden biridir. Bu nedenle 1 inç başına düşen piksel yoğunluğu (PPI) ne kadar fazla ise o kadar keskin ve net bir görüntü elde edilir. Buna bağlı olarak monitör boyutu ne kadar büyük olursa ona uygun çözünürlük değeri seçilmelidir. Yani PPI değeri ne kadar yüksek olursa o kadar iyi görüntü elde edilir. ( PPI : 1 inç başına düşen piksel yoğunluğu )

Fakat çözünürlük ne kadar artarsa monitörün fiyatı da o kadar artacaktır. Günümüzde en yaygın olarak kullanılan çözünürlük 1080p olsa da teknolojinin gelişmesi ile hayatımızın içerisinde 2K, 4K ve hatta 8K çözünürlüklere sahip monitörler yer almaya başladı.

Monitörün Panel Tipi

Monitör satın alırken en kritik konulardan biri panel tipidir. Çünkü panel tipi yapacağımız işin kalitesini doğrudan etkilemektedir. Günümüzde monitörler, dört farklı çeşit panel tipinden üretilmektedir. Fakat genel olarak elektronik ürünler satan mağazalarda üç farklı panel tipine sahip monitörler satılmaktadır. Bunlar ise, TN panel, VA panel ve IPS paneldir.

TN PANEL NEDİR?

TN Panel açılımı, “Twisted Nematic” yani bükülmüş nematik anlamına gelmektedir. TN panel tipi diğer üretilen panel tiplerine göre en eski olan panel tipidir. Genel özellikleri ise, TN panelde renkler VA ve IPS panele göre daha soluk, kötü kontrast ve görüş açısı daha azdır. Bu nedenle renkler gerçek olan renginden daha farklıdır. Fakat renk değişimi daha az olduğundan çok dikkat dağıtmaz. Bu sayede FPS oyuncuları tarafından daha çok tercih edilmektedir. TN panellerin görüş açısı, diğer iki panel tipine göre daha kötüdür (170 derece yatay / 160 derece dikey). Ayrıca fiyat olarak TN paneller, diğer panellere göre daha ucuzdur.

VA PANEL NEDİR?

VA Panel açılımı, “Vertical Alignment” yani dikey hizalama anlamına gelmektedir. VA paneller genel olarak yüksek kontrastlı içerikli nesneleri, videoları görüntülemede gayet iyi bir performans göstermektedir. Renk üretimi konusunda, TN panellere göre daha başarılı olan VA paneller, IPS panellere göre ise yakın bir performans gösterir. Buna bağlı olarak VA paneller, TN panellere göre renkleri daha gerçekçi gösterdiğinden daha iyi bir görüntü kalitesi sunmakta. Görüş açısı olarak VA paneller, TN panellere göre daha iyi iken, IPS panellere göre daha kötüdür. Fakat yeni üretilen VA panellerde hemen hemen IPS paneller kadar görüş açısına sahiptirler (178 derece dikey ve 178 derece yatay). Fiyat olarak ise VA paneller, IPS panellere göre daha ucuzken, TN panellere göre ise daha pahalıdır. Araştırmalara göre de dünyada en çok tercih edilen panel tipi, VA panellerdir. Çünkü VA paneller, hem fiyat hem de genel kalite anlamında iyi bir performans gösterdiğinden en çok tercih edilen panel tipi olmuştur.

IPS PANEL NEDİR?

IPS Panel açılımı, “In Plane Switching” yani düzlem içi geçiş anlamına gelmektedir. IPS paneller gerek görüş açısı olarak, gerekse renk üretimi anlamında diğer iki panelden daha iyi bir performans göstermektedir. Bu nedenle IPS paneller, VA ve TN panellere göre en gerçekçi görüntü performansına sahiptir. Fiyat anlamında ise IPS paneller, VA ve TN panele göre daha pahalıdır. Daha çok grafik işi yapan kişiler tarafından tercih edilmektedir.

Ekran Yenileme Hızı ve Tepkime Süresi

Teknolojinin gelişmesine bağlı olarak çok düşük tepkime sürelerine sahip monitörler, üç panel tipinde de üretilmektedir. Bundan dolayı düşük tepkime sürelerine sahip monitörler üç panel tipinde de tercih edilebilmektedir. Günümüzde kullanıcılar genellikle 1 ms tepkime süresine sahip monitörleri yaygın bir şekilde kullanmaktadır.

Ekran yenileme hızı ise oyuncular ve e-sporcular için çok önemli bir kriterdir. Ekran yenileme hızı ne kadar yüksekse, oyun esnasında kişiyi diğer oyunculardan o kadar ileri taşımaktadır. Bundan dolayı ekran yenileme hızı ve tepkime süresi o kadar önemlidir.

Ekran yenileme hızları,

• TN Panelde 60 Hz – 360 Hz arasında,
• VA Panelde 60 Hz – 240 Hz arasında,
• IPS Panelde ise 60 Hz – 360 Hz arasındadır.

Satın Alırken TN panel mi? VA panel mi? IPS panel mi? Tercih Edilmeli

Sonuç olarak, üç panel tipini de değerlendirecek olursak, üç panel tipi de belirli kullanım alanlarında halen tercih edilmekte. Peki, “hangi panel tipini tercih etmeliyiz?” sorusuna bakacak olursak, eğer e-sporcu olarak FPS oyunlarını oynamıyorsanız, TN panel almak çok mantıklı değil. Fiyat olarak uygun olsa da sürekli monitör değiştirmediğimizden TN panel bizim isteklerimizi karşılayamayabilir. Bu nedenle bütçemiz yetiyorsa bizim için IPS panel bir monitör almak daha iyi olabilir. Fakat eğer çok bütçemiz yoksa ve IPS panele yakın bir performans almak istiyorsak VA panel bizim işimizi rahatlıkla görecektir. Araştırmalara göre de şu an dünyada en çok VA panel monitörler tercih edilmektedir. Ek olarak şunu da belirtmeliyim ki grafik tasarımı gibi bir iş için kullanılacak ise mutlaka IPS panel bir monitör tercih edilmelidir. Çünkü renk üretimi konusunda en gerçekçi renkleri IPS panel vermektedir.